Önbellek (Cache) Nedir?

19 Şubat 2023 Okuma süresi: 8dk, 7sn

İçindekiler Göster

Önbellek (Cache) Nedir?

Önbellek (cache), sık kullanılan verilerin veya programların depolanması için kullanılan bir bellek bölgesidir. Önbellek, veri veya programın daha hızlı erişilebilir olmasını sağlar ve bu nedenle performansı artırır.

Bir web tarayıcısı örneğinde, önbellek, web sayfalarının ve diğer kaynak dosyalarının (resimler, videolar, stil sayfaları vb.) tarayıcının yerel belleğinde saklandığı bir alandır. Bu sayede web sayfaları daha hızlı yüklenir ve kullanıcılar sayfa değiştirirken daha az bekleme süresiyle karşılaşırlar.

Aynı şekilde, bir uygulama önbelleği, uygulamanın sıkça kullanılan verilerini veya işlemlerini bellekte saklar. Bu, uygulamanın daha hızlı çalışmasına ve daha iyi bir performans sergilemesine olanak tanır.

Önbellek, veri depolama ve erişim yöntemi olarak yaygın olarak kullanılmaktadır ve çoğu modern bilgisayar, akıllı telefon, web tarayıcısı ve uygulama önbelleği desteklemektedir.

Önbellekleme (Cache) Ne İşe Yarar?

Önbellekleme (cache), bilgisayar sistemlerinde sıkça kullanılan verilerin hızlı bir şekilde erişilebilir olmasını sağlamak için kullanılan bir yöntemdir. Önbellekleme, sistem performansını artırmak için kullanılır ve aşağıdaki avantajları sağlar:

Daha hızlı erişim: Önbellekleme, sık kullanılan verilerin hızlı bir şekilde erişilebilir olmasını sağlar. Önbellekte depolanan verilere erişmek, verilerin yeniden yüklenmesinden daha hızlıdır ve bu nedenle işlem hızını artırır.
Daha az ağ trafiği: Web önbellekleme, tarayıcıların sık kullanılan web sayfalarının bir kopyasını yerel bellekte depolamasını sağlar. Bu, web sayfalarının daha hızlı yüklenmesini ve daha az ağ trafiği oluşmasını sağlar.
Daha az sunucu yükü: Sunucu önbellekleme, sık kullanılan verilerin önbellekte depolanmasını sağlar. Bu, sunucunun sıkça erişilen verileri tekrar hesaplamasını veya yeniden oluşturmasını önler ve sunucu yükünü azaltır.
Daha düşük sistem kaynakları kullanımı: Bellek, sabit disk veya diğer depolama aygıtlarına yapılan erişim, yavaş olabilir ve sistem kaynaklarını tüketebilir. Önbellekleme, daha hızlı bir işlem yapmak için daha az sistem kaynağı kullanır.

Önbellekleme, sistem performansını artırmanın yanı sıra, sistem kaynaklarını da daha verimli kullanmanızı sağlar.

Önbelleklemenin (Cache) Avantajları Nelerdir?

Daha hızlı erişim: Önbellekleme, sık kullanılan verilerin hızlı bir şekilde erişilebilir olmasını sağlar. Önbellekte depolanan verilere erişmek, verilerin yeniden yüklenmesinden daha hızlıdır ve bu nedenle işlem hızını artırır.
Daha az ağ trafiği: Web önbellekleme, tarayıcıların sık kullanılan web sayfalarının bir kopyasını yerel bellekte depolamasını sağlar. Bu, web sayfalarının daha hızlı yüklenmesini ve daha az ağ trafiği oluşmasını sağlar.
Daha az sunucu yükü: Sunucu önbellekleme, sık kullanılan verilerin önbellekte depolanmasını sağlar. Bu, sunucunun sıkça erişilen verileri tekrar hesaplamasını veya yeniden oluşturmasını önler ve sunucu yükünü azaltır.
Daha düşük sistem kaynakları kullanımı: Bellek, sabit disk veya diğer depolama aygıtlarına yapılan erişim, yavaş olabilir ve sistem kaynaklarını tüketebilir. Önbellekleme, daha hızlı bir işlem yapmak için daha az sistem kaynağı kullanır.

Önbellekleme, sistem performansını artırmanın yanı sıra, sistem kaynaklarını da daha verimli kullanmanızı sağlar.

Önbelleklemenin Dezavantajları Nelerdir?

Önbellekleme (caching), verilerin önceden depolanmasını ve gelecekteki talepler için hızlı bir şekilde erişilebilir hale getirilmesini sağlayan bir tekniktir. Ancak önbellekleme yapmanın da dezavantajları vardır:

Bellek maliyeti: Verileri önbelleğe almak, bellek kullanımını artırır ve bu nedenle ek bellek maliyetleri gerektirir.
Güncellik sorunları: Önbelleğe alınmış veriler, gerçek verilerle tutarlı olmayabilir ve zamanla güncelliğini yitirebilir. Bu, yanlış sonuçlar elde etme riski taşır.
İşlemci yükü: Önbellekleme, bellek kullanımının yanı sıra işlemci kullanımını da artırır. Önbellek, gerektiği gibi yönetilmezse, gereksiz yere işlemci kaynaklarına yük bindirebilir.
Veri bütünlüğü sorunları: Önbellekleme, verilerin bütünlüğünü bozabilir. Örneğin, bir dosya önbelleğe alındığında, önbellekten okunan veriler dosya sistemine yazılan verilerle tutarsız hale gelebilir.
Önbellek boyutu sınırlamaları: Önbellek, sınırlı bir boyuta sahiptir. Bu nedenle, önbelleğe alınacak verilerin doğru bir şekilde seçilmesi ve yönetilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, önbellek boyutu aşıldığında performans düşebilir.

Önbellek (Cache) Türleri Nelerdir?

Önbellek (cache) türleri, farklı amaçlar için farklı işlevlere sahip olabilir. İşte en yaygın önbellek türleri:

Web tarayıcı önbelleği: Web tarayıcı önbelleği, daha önce ziyaret edilen web sayfalarını saklar ve bu sayfaları sonraki ziyaretlerde daha hızlı yükler. Bu, web sayfalarının daha hızlı yüklenmesine yardımcı olur ve internet trafiğini azaltır.
İşlemci önbelleği: İşlemci önbelleği, işlemciye yakın bir bellekte yer alan ve sık kullanılan verileri depolar. Bu verilere işlemci daha hızlı erişebilir ve işlemler daha hızlı tamamlanabilir.
Disk önbelleği: Disk önbelleği, disk okuma/yazma işlemlerinde sık kullanılan verileri saklar. Bu, daha hızlı disk erişimi sağlar ve dosya sistemi performansını artırır.
DNS önbelleği: DNS önbelleği, daha önce ziyaret edilen web sitelerinin IP adreslerini saklar. Bu, internet trafiğini azaltır ve daha hızlı DNS çözümlemesi sağlar.
CDN önbelleği: CDN (Content Delivery Network), bir ağ üzerinde dağıtılan içeriği yöneten bir sistemdir. CDN önbelleği, içeriği daha yakın konumlarda depolar ve web sitelerinin daha hızlı yüklenmesini sağlar.
Proxy önbelleği: Proxy sunucuları, internet erişimini hızlandırmak ve güvenliği artırmak için kullanılır. Proxy önbelleği, sık kullanılan web sayfalarını saklar ve erişim hızını artırır.

Önbelleği Temizlemek Ne İşe Yarar?

Önbelleği temizlemek, önbellekte saklanan verileri silmek anlamına gelir. Önbellek temizleme, önbellekte saklanan verilerin güncelliğini korumak, bellek kullanımını azaltmak, performansı artırmak ve hataları gidermek için gereklidir. Aşağıdaki durumlarda önbellek temizlemek faydalı olabilir:

Veri güncelleme: Önbellekte saklanan verilerin güncelliğini korumak için, verilerin güncellendiğinde önbellek de güncellenmelidir. Bu, eski verilerin yanlış sonuçlara neden olmasını önler.
Bellek kullanımı: Önbellek, bellek kullanımını artırır ve önbellekteki gereksiz veriler bellekten temizlenerek daha fazla bellek alanı sağlanır.
Performans: Önbelleğin performansı, önbellekteki verilerin doğru bir şekilde yönetilmesine bağlıdır. Önbellek temizleme, gereksiz verileri kaldırarak önbellek erişimini hızlandırabilir.
Hatalar: Önbellekte saklanan verilerin bozulması, önbellek hatalarına neden olabilir. Bu nedenle, önbellek temizleme, önbellek hatalarını gidermek için gereklidir.
Gizlilik: Önbellek, kullanıcıların gezinme bilgilerini depolayabilir. Bu nedenle, önbellek temizleme, önbellekteki gizli bilgilerin silinmesini sağlayarak gizliliği korumaya yardımcı olur.

Önbellek Hangi Sıklıkla Temizlenmeli?

Önbelleğin ne sıklıkla temizlenmesi gerektiği, önbelleğin türüne ve kullanım sıklığına bağlıdır. Önbellek, genellikle sık kullanılan verileri hızlı bir şekilde erişilebilir kılmak için kullanıldığından, sık sık temizlenmesi önbelleğin performansını olumsuz etkileyebilir. Ancak, önbellek, sıklıkla güncellenen veya değişen verileri tuttuğundan, bazen önbelleğin temizlenmesi gerekebilir. İşte önbellek temizleme sıklığını belirlemek için bazı öneriler:

Web tarayıcı önbelleği: Web tarayıcı önbelleği, önbelleğin sıklıkla temizlenmesi gereken bir önbellektir. Ancak, web tarayıcısının önbellek temizleme sıklığına dair bir ayarı vardır ve bu ayar genellikle “geçmişi temizle” veya “önbelleği temizle” olarak adlandırılır. Bu ayar, belirli bir süre boyunca önbellekteki verileri saklar ve bu sürenin sonunda otomatik olarak temizler.
İşlemci önbelleği: İşlemci önbelleği, sık sık temizlenmesi gerekmeyen bir önbellektir. İşlemci önbelleği, genellikle işlemcinin kendisi tarafından yönetilir ve sık sık güncellenir.
Disk önbelleği: Disk önbelleği, genellikle işletim sistemi tarafından yönetilir ve sık sık temizlenmesi gerekmez. Ancak, disk önbelleği, disk alanı dolu olduğunda otomatik olarak temizlenir.
DNS önbelleği: DNS önbelleği, sık sık temizlenmesi gerekmeyen bir önbellektir. Ancak, bazı durumlarda, önbellekten kaynaklanan DNS sorunlarını çözmek için temizlenmesi gerekebilir.
CDN önbelleği: CDN önbelleği, genellikle önbellek temizleme özelliği olmayan bir önbellektir. Ancak, içerik güncellendiğinde veya taşındığında önbellek temizlenmesi gerekebilir.

Özetle, önbelleğin ne sıklıkla temizleneceği, önbelleğin türüne ve kullanım sıklığına bağlıdır. Ancak, önbellek temizleme işlemi, gereksiz verileri kaldırarak performansı artırabilir ve hataları gidermeye yardımcı olabilir.

Bu Yazıya Tepkiniz Ne Oldu?